Τσέχος (από τη Μοραβία), δάσκαλος, παιδαγωγός και συγγραφέας. Σπούδασε στην πατρίδα του και στη Γερμανία (Χαϊδεμβέργη) φιλοσοφία και θεολογία. Διορίστηκε διευθυντής σχολείου. Το 1616 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και το 1648 επίσκοπος στη Λίσα (Πολωνίας) όπου είχε καταφύγει νωρίτερα εξαιτίας της εισβολής των Ισπανών στην πατρίδα του. Πέθανε στην Ολλανδία. Ο Κομένιος θεωρεί την παιδεία ως μοναδικό μέσο βελτίωσης των ανθρώπινων πραγμάτων και των κοινωνιών. Θέλει την αγωγή καθολική και όμοια για όλους τους ανθρώπους, με σκοπό την επιστημονική, την ηθική και θρησκευτική μόρφωση του ατόμου. Ο άνθρωπος μπορεί να πετύχει αυτούς τους σκοπούς, γι` αυτό έχει μυαλό, βούληση, μνήμη και επιπλέον "είναι ζώο παιδευτό". Πιστεύω ότι είναι δυνατό, με την καλή μέθοδο διδασκαλίας, να έχουμε άριστα αποτελέσματα και τονίζει ότι για να βρούμε τη σωστή μέθοδο (διδασκαλίας), θα οδηγηθούμε από το δάσκαλο - φύση. Είναι ο πρώτος που κήρυξε την παιδαγωγική αυτόνομη επιστήμη.
Έργα του: "Ανοιχτή θύρα για τις γλώσσες"(1631), "Μεγάλη Διδακτική" (1640), "Εικονογραφημένος κόσμος", "Οδηγός μητρικού σχολείου" κ.ά. Δεν πρόλαβε να εκδώσει το μεγάλο έργο του "Πανσοφία".
Η κληρονομιά που μας άφησε ο Κομένιος ήταν το πρακτικό μέρος της διδακτικής. Ήταν δάσκαλος, με οργανωτικές ικανότητες σε σχολικό επίπεδο εκπαίδευσης κι όχι μόνο στη χώρα του την Τσεχία αλλά και σε Σουηδία, Ολλανδία. Στο έργο του "Μεγάλη Διδακτική" (Didactica Magna) περιέγραψε ένα σύστημα σχολείων το οποίο είναι αντίστοιχο με το σύστημα που έχουμε σήμερα (νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο-λύκειο, πανεπιστήμιο).
Δεύτερον, εισήγαγε την δημιουργία μιας γενικευμένης θεωρίας της εκπαίδευσης. Η επιρροή του Κομένιου στην διδακτική σκέψη συγκρίνεται μόνο με αυτή των συγχρόνων του Μπέηκον και Ντεκάρτ στην επιστήμη και την φιλοσοφία. Στην πραγματικότητα επηρεάστηκε πολύ από αυτούς. Ήταν ο πρώτος που προσπάθησε να εφαρμόσει με συστηματικό τρόπο τις αρχές της σκέψης και της έρευνας (που μόλις είχαν διατυπωθεί από τους παραπάνω φιλοσόφους) στην οργάνωση της διδακτικής.
Επίσης η παιδαγωγική του επιρροή δημιούργησε αυτό που λέμε σήμερα αντικείμενο διδασκαλίας και μέθοδο διδασκαλίας. Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε με επιτυχία παραδείγματα στον τρόπο διδασκαλίας (αν και δεν χρησιμοποίησε εικόνες στα βιβλία του).
Όλα τα βιβλία του βασίζονται στις ίδιες θεμελιώδεις αρχές: 1. Η διδασκαλία πρέπει να γίνεται στην καθομιλουμένη γλώσσα (και όχι στα λατινικά), 2. Οι ιδέες να διδάσκονται με την παρουσίαση και τη χρήση αντικειμένων παρά με θεωρητικές περιγραφές, 3. Η αρχή γίνεται με αντικείμενα με τα οποία το παιδί είναι εξοικειωμένο και χρησιμοποιούνται για να εισάγουν το παιδί σε μια καινούργια ορολογία (γλώσσα) και σε ένα πιο άγνωστο κόσμο, 4. Να δίνεται στο παιδί μια συνολική εικόνα και γνώση του περιβάλλοντος (φυσικού και κοινωνικού) καθώς και θρησκευτική, ηθική και κλασσική διδαχή, 5. Να παρουσιάζεται η σύνοψη της γνώσης σαν διασκέδαση μάλλον παρά σαν υποχρέωση, και 6. Να διδάσκεται όλη την παγκόσμια γνώση ως ένα σύνολο.
Το διδακτικό έργο του Κομένιου απαρτίζεται από περισσότερα από σαράντα έργα. Τα περισσότερα από τα έργα του μεταφράστηκαν σε δεκαεπτά γλώσσες και χρησιμοποιήθηκαν στην μισή Ευρώπη. Πίστευε ότι τα παιδιά πρέπει να έχουν τα δικά τους απλοποιημένα διδακτικά εγχειρίδια. Ενθάρρυνε την παρουσία κοριτσιών και φτωχών μέσα στις σχολικές τάξεις.
Ο Κομένιος αφιέρωσε χρόνια στη συγγραφή της "Χριστιανικής Πανσοφίας", μιας εγκυκλοπαίδειας όλης της σοφίας και της γνώσης κατά την χριστιανική άποψη. Το έργο αυτό καταστράφηκε όταν έγινε εισβολή στο σπίτι του στην Πολωνία κατά την διάρκεια ενός πολέμου.
Στην εποχή του ο Κομένιος ήταν μια διεθνής προσωπικότητα. Κυβερνητικά στελέχη από Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία και Σουηδία, συχνά ζητούσαν την συμβουλή και τη συμβολή του για την βελτίωση της εκπαίδευσης στις χώρες τους. Στην Μασαχουσέτη, του πρότειναν την θέση του πρώτου προέδρου του πανεπιστημίου Harvard, αλλά την απέρριψε.
Ο Κομένιος συχνά θύμιζε στους γονείς ότι τα παιδιά είναι το πολυτιμότερο δώρο του Θεού, ένας ανυπολόγιστος θησαυρός. Ο Θεός όταν μας διδάσκει την αγάπη του μας αποκαλεί παιδιά του. Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο μας σαν παιδί. Κατά τον Κομένιο, δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό, τίποτα δεν αξίζει περισσότερο στη ζωή, από μια επιμελημένη και προσεκτική διδαχή των παιδιών.
πηγές:
http://en.wikipedia.org/wiki/John_Amos_Comenius
http://www.christianhistorytimeline.com/GLIMPSEF/Glimpses/glmps033.shtml
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου